74 rocznica bitwy w Baraku
W sobotę i niedzielę, 7 i 8 września mieszkańcy Szydłowca z władzami samorządowymi i funkcjonariuszami Straży Granicznej – formacji kultywującej tradycje przedwojennego Korpusu Ochrony Pogranicza - wspólnie uczcili pamięć 128 polskich żołnierzy, poległych w bitwie z niemieckim Wehrmachtem 8 września 1939 roku.
Co się wydarzyło?
Od 4 września 1939 r zgrupowanie rezerwowej 36 Dywizji Piechoty pod dowództwem płk. Bolesława Ostrowskiego, utworzonej tuż przed wybuchem wojny na bazie brygady Korpusu Ochrony Pogranicza "Podole" z Czortkowa, toczy nieustające walki w rejonie Przedborza, Końskich, Krasnej, Stąporkowa i Skarżyska 1, 2 i 3 Lekkiej Dywizji Wehrmachtu, przemieszczających się na kierunku Przedbórz – Końskie – Radom. W piątek 8 września rano główne siły polskiej dywizji docierają do szosy Skarżysko – Radom w okolicach leśniczówki we wsi Barak. W tym samym czasie oddziały niemieckiej 2 Dywizji Lekkiej gen. Georga Stumme zajmują Skarżysko i od południa atakują polskie oddziały, odcinając część dywizji z płk. Ostrowskim, która jest już w rejonie Iłży. Dowódca dywizyjnego 163 Pułku Piechoty, ppłk. Przemysław Nakoniecznikoff - Klukowski przejmuje komendę nad resztą zgrupowania i decyduje się przebić przez szosę, aby dołączyć do głównych sił dywizji. Zażarta walka toczy się przez cały dzień pomiędzy Wolą Korzeniową, Szydłowcem i Barakiem. Niemiecką dywizję wspomaga ciężka artyleria, lotnictwo i posiłki od strony Szydłowca. Niemcy tracą kilka lekkich czołgów, samochody pancerne i ok. 80 żołnierzy. Ppłk. Nakoniecznikoffowi późnym popołudniem udaje się przebić przez szosę. Jego straty to 128 poległych. Ich prochy spoczywają w kwaterze wojskowej szydłowieckiego cmentarza.
Należy im się nasza pamięć
Wieczorem w sobotę 7 września na szydłowieckim cmentarzu oświetlonym pochodniami, przed frontem kompanii reprezentacyjnej Straży Granicznej nadkomisarz Jarosław Kaprzyk odczytał uroczysty apel poległych, wspominając zabitych żołnierzy, ich dowódcę - ppłk. Przemysława Nakoniecznikoffa - Klukowskiego a także wszystkich mieszkańców Szydłowca, którzy stracili życie w czasie wojny. W program apelu wkomponowano wiersze i pieśni, wykonane przez uczniów Zespołu Szkół im. Korpusu Ochrony Pogranicza. Modlitwę za poległych poprowadzili ks. proboszcz Adam Radzimirski i kapelan Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej, ks. płk. Ryszard Preuss. Przed pomnikiem, ufundowanym poległym żołnierzom przez ich kolegów z Armii Krajowej, złożono przy dźwiękach werbla wiązanki kwiatów. W imieniu mieszkańców miasta i gminy Szydłowiec kwiaty złożyli – przewodnicząca Rady Miejskiej Krystyna Bednarczyk, wiceprzewodniczący Artur Łyczek, sekretarz gminy Dorota Kubiś, Bolesław Boruszewski i komendant Straży Miejskiej Zbigniew Sobierajski. Trębacze z orkiestry reprezentacyjnej SG odegrali pożegnalny hejnał Wojska Polskiego a kompania reprezentacyjna Straży Granicznej uczciła pamięć poległych trzykrotną salwą honorową. Obecni byli przedstawiciele samorządu powiatowego i gminnego, kombatanci i ich rodziny, młodzież szkolna, a także wielu mieszkańców Szydłowca i okolicznych sołectw; w tym Woli Korzeniowej i Baraku.
W niedzielę 8 września, w rocznicę bitwy, przed Starostwem Powiatowym w Szydłowcu zebrały się poczty sztandarowe, organizacje kombatanckie, instytucje, młodzież szkolna, delegacje samorządowców i goście uroczystości. Z orkiestrą i kompanią reprezentacyjną Straży Granicznej na czele przemaszerowali ulicą Radomską i Rynkiem Wielkim do kościoła parafialnego św. Zygmunta, gdzie mszę świętą za obrońców Ojczyzny z 1939 roku - żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza i Wojska Polskiego, którzy walczyli pod Szydłowcem, celebrował ks. prałat Robert Gołębiowski. Zgromadzonych powitał ks. dziekan Adam Radzimirski, a piękne patriotyczne kazanie wygłosił kapelan Straży Granicznej, ks. płk. Ryszard Preuss. Mówił między innymi o roli Matki Bożej w historii Polski i zachęcał do wierności Bogu i temu wszystkiemu, co stanowi o polskości.
Warto zadawać sobie pytanie, co w naszym życiu znaczą słowa Ojczyzna i Niepodległość i do czego nas one zobowiązują – mówił ks. płk. Preuss. Msza była celebrowana z ceremoniałem wojskowym, w asyście sztandaru i kompanii reprezentacyjnej Straży Granicznej, a oprawę muzyczną zapewniła orkiestra SG z Nowego Sącza pod batutą mjr Leszka Mieczkowskiego, która na zakończenie wykonała wiązankę utworów patriotycznych.
Po nabożeństwie zebrani udali się na miejsce bitwy – pod pomnik na leśnym parkingu w miejscowości Barak. Wartę honorową przed pomnikiem "Żołnierzom Września 1939" zaciągnęli funkcjonariusze Straży Granicznej i poczty sztandarowe organizacji i szkół. Odczytano list okolicznościowy od Marszałek Sejmu RP Ewy Kopacz. Okolicznościowe przemówienie wygłosił komendant Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej ppłk. Mariusz Piętka, kierując je w dużej mierze do zgromadzonej młodzieży. Mówił o patriotyzmie, który inaczej przejawiał się w warunkach wojny a inaczej teraz, w warunkach pokoju – pozostając jednak tym samym uczuciem i tą samą postawą – odpowiedzialności za swoją rodzinę, ziemię rodzinną i dobro wspólne. Głos w imieniu organizatorów uroczystości zabrali przewodniczący Rady Powiatu Szydłowieckiego Marek Sokołowski i wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Leszek Jakubowski.
Polegli tutaj służyli Polsce walcząc, my powinniśmy służyć w inny sposób - poprzez rzetelną naukę, pracę, działania na rzecz naszej społeczności i Polski. Również dbając o spuściznę poprzednich pokoleń, a także przez wzajemne zrozumienie i zgodne współdziałanie dla wspólnego dobra – powiedział między innymi Leszek Jakubowski. Głos zabrali także przedstawiciele kombatantów - Edward Małachowski ze Światowego Związku Żołnierzy AK i Maria Rubas ze Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych, która przekazała ziemię z miejsc, w których walczyli i ginęli żołnierze KOP, wraz z apelem o wybudowanie na terenie Zespołu Szkół w Szydłowcu „Kopca Chwały KOP-u". Na uroczystości obecna była także delegacja rodziny poległego pod Barakiem i spoczywającego na szydłowieckim cmentarzu ppor. Józefa Kopytka z Piotrkowa Trybunalskiego.
Prezes Zarządu Koła Związku Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych Zofia Liszka wręczyła Burmistrzowi Szydłowca Andrzejowi Jarzyńskiemu Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej, nadany przez Przewodniczącego Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Dziękując burmistrz Andrzej Jarzyński powiedział, że uważa odznaczenie za wyróżnienie wszystkich szydłowieckich samorządowców, którym leży na sercu podtrzymywanie pamięci o naszej historii.
Przy dźwiękach werbla delegacje złożyły pod pomnikiem wieńce i wiązanki kwiatów. W imieniu mieszkańców miasta i gminy Szydłowiec wieńce pod pomnikiem złożyli burmistrz Szydłowca Andrzej Jarzyński, zastępca burmistrza Krzysztof Ziółkowski, wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Szydłowcu Artur Łyczek, radni Wojciech Winiarski i Krzysztof Gula oraz naczelnik Wydziału Informacji i Promocji Urzędu Miejskiego Justyna Jezierska . W uroczystościach wzięła także udział grupa rekonstrukcyjna Batalionu Tomaszów, w mundurach i z bronią żołnierzy Korpusu Wojsk Ochrony Pogranicza. Uroczyste spotkanie zakończyła "Rota" odegrana przez orkiestrę reprezentacyjną Straży Granicznej. Po zakończeniu na uczestników uroczystości czekała żołnierska grochówka.
Organizatorami szydłowieckich obchodów byli - Starosta Szydłowiecki, Burmistrz Szydłowca, Komendant Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej, przy udziale Zespołu Szkół im. KOP i Szydłowieckiego Centrum Kultury i Sportu – Zamek.
Patronat honorowy nad obchodami objęli Marszałek Sejmu Ewa Kopacz, Biskup Polowy WP ks. bp Józef Guzdek i Komendant Główny SG gen. bryg. SG Dominik Tracz.
{phocagallery view=category|categoryid=739|limitstart=0|limitcount=12}
