Katyński Dąb kpt. Stanisława Szmoniewskiego
70 rocznicę mordu katyńskiego uczcimy sadząc „Dąb Pamięci” ku czci szydłowieckiego nauczyciela, zastrzelonego w lesie katyńskim przez NKWD kpt. Stanisława Szmoniewskiego. Gościem uroczystości będzie jego siostrzeniec, laureat Oskara, reżyser filmu „Katyń” Andrzej Wajda.
W kwietniu 1940 sowieckie władze bezpieczeństwa rozstrzelały kilkadziesiąt tysięcy polskich oficerów, którzy we wrześniu 1939 roku znaleźli się na terenach zajętych przez Armię Czerwoną. Masowe groby Polaków odkryły w 1943 roku wojska niemieckie. Przez kilkadziesiąt lat prawda o morderstwie Polaków była ukrywana w imię przyjaźni polsko-radzieckiej, chociaż w Polsce była powszechnie znana. Oficjalnie ujawnił ją dopiero prezydent Rosji Borys Jelcyn, który przekazał Polsce dokumenty świadczące o sprawstwie i rozmiarach zbrodni.
Rozstrzelani byli oficerami Wojska Polskiego, najczęściej rezerwistami powołanymi do służby we wrześniu 1939. W cywilu byli to urzędnicy, lekarze, nauczyciele, prawnicy, policjanci. Ich umieszczenie na liście przeznaczonych do rozstrzelania było częścią planu likwidacji polskiej inteligencji, aby po zajęciu Polski przez Armię Czerwoną łatwiej było opanować pozbawiony kierownictwa opór polskiego społeczeństwa.
Takim właśnie oficerem, w cywilu nauczycielem Szkoły Powszechnej w Szydłowcu, wychowującym swoich uczniów w duchu patriotyzmu, był kpt. Stanisław Szmoniewski. Powołany do służby w 1939 roku, w czasie wojny obronnej znalazł się na terenach, które 17 września zajął Związek Radziecki. Więziony w obozie w Kozielsku, w kwietniu 1940 roku wraz z kilku tysiącami kolegów, został zamordowany strzałem w tył głowy w lesie Katyńskim.
Po siedemdziesięciu latach jego losy odkrywają uczniowie Publicznej Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Jana III Sobieskiego pod kierunkiem swojego nauczyciela, Rafała Araka.
Z inicjatywy Burmistrza Szydłowca, nauczycieli szydłowieckiej „Jedynki”, kombatantów ze Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i szydłowieckiej „Solidarności” w czwartek, 15 kwietnia w Parku Niepodległości przy ul. Kościuszki przedstawiciele władz wraz z rodziną ś.p. kpt. Stanisława Szmoniewskiego zasadzą dąb - symbol pamięci o poległym.
Stanisław Szmoniewski z uczniami Szkoły Powszechnej w Szydłowcu
Gościem szydłowieckich uroczystości będą: córka śp. Stanisława Szmoniewskiego, p. Aleksandra Kaźmierczak, wnukowie – Andrzej i Mirosław, a także wybitny polski reżyser, laureat wielu międzynarodowych nagród, w tym Oskara za całokształt twórczości Andrzej Wajda, którego matka była rodzoną siostrą żony śp. kpt. Szmoniewskiego. W Katyniu rozstrzelano także ojca reżysera, oficera radomskiego 72 Pułku Piechoty, kpt. Jakuba Wajdę. Andrzej Wajda jest autorem pierwszego od 70 lat filmu o wydarzeniach sprzed 70 lat, zatytułowanego „Katyń”. Multimedialna projekcja „Katynia” i spotkanie z Andrzejem Wajdą będzie częścią szydłowieckich obchodów katyńskich.
Program obchodów w dniu 15 kwietnia jest następujący:
godz. 10.30 – msza święta w intencji obywateli Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w Katyniu, Miednoje i Charkowie w kościele św. Zygmunta
godz. 11.30 – przemarsz do Parku Niepodległości przy ul.Kościuszki
godz. 11.45 – zasadzenie „Dębu Katyńskiego” dla upamiętnienia poległego w Katyniu szydłowieckiego nauczyciela, kpt. Stanisława Szmoniewskiego
godz. 12.10 – montaż słowno-muzyczny pt. „Historio – choćbyś była najokrutniejsza, w pamięci trwaj” w wykonaniu uczniów PSP Nr 1 /sala gimnastyczna szkoły/
godz. 14.00 – spotkanie z Andrzejem Wajdą i pokaz filmu „Katyń” /sala kinowa szydłowieckiego zamku/
Zapraszamy wszystkich mieszkańców do wspólnego udziału w obchodach.
