"Palmowy Jezusek" z Szydłowca

Palmowy Jezusek, albo Palmowy Osiołek to drewniana figura Chrystusa na osiołku, wożona na wózku lub wyposażona w kółka  podczas uroczystej procesji w Niedzielę Palmową. Zwyczaj ciągnięcia na procesji figury Jezusa na osiołku znany jest od X wieku, a najstarsze zachowane figury pochodzą z ok.1200 roku. Odtwarzano w ten sposób triumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy, gdy witany był  rzucanymi pod nogi płaszczami, gałązkami palmy i okrzykami "Hosanna!".

Tradycję podtrzymywano do końca XVIII w. po czym została zakazana przez władze kościelne, gdyż straciła charakter sakralny, stając się bardziej  zwyczajem ludowym, połączonym z  wesołą zabawą. Prowadzanie osiołka było w XVII i XVIII wieku  bardzo popularne w Krakowie. Figurę ciągnęli rajcy miejscy i najznamienitsi mieszkańcy miasta, a  tłum rzucał kwiaty i zielone wierzbowe gałązki pod koła wózka wołając „Hosanna Synowi Dawidowemu, błogosławiony, który idzie w Imię Pańskie dla ludzkiego zbawienia”.

W krakowskim Muzeum Narodowym znajduje się XVI-wieczna późnogotycka rzeźba Chrystusa na osiołku, pochodząca z Szydłowca. To jedna z czterech zachowanych w Polsce figur tego rodzaju. W 2005 roku została wykonana kopia figury, która w Niedzielę Palmową wprowadzana jest z procesją z szydłowieckiego Rynku Wielkiego do kościoła na uroczystą sumę. W jakim stopniu kopia figury przypomina XI-wieczny oryginał, można się przekonać wybierając się w Niedzielę Palmową do Szydłowca, na kolorowy, radosny Kiermasz Wielkanocny.